Toplumun doğal yollardan sağlıklı beslenebilip hayati ihtiyaçlarını giderebilmesi için, ülkede gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun, tarım sektörü tüm dünya ülkeleri için çok ayrı bir öneme sahiptir.
Tarihsel olarak da yaşandığı gibi dünya ekonomisi, nüfus ve talebin artması neticesinde tarım sektörünün önümüzdeki yıllarda da büyümeye devam etmesi beklenmektedir.
Bu sektörün büyüme hızı ülkenin coğrafik pozisyonu, doğal kaynakları, tarımsal altyapısı ve teknolojik donanımıyla bağlantılıdır.
Özellikle gelişmekte olan ülkelerde maliyetlerin daha düşük olması, tarım politikasındaki reformlar ile tarımsal üretime verilen destek neticesinde üreticileri sektörün içinde tutmayı hedefleyen devletlerde tarım sektörüne giriş, finansal açıdan büyük kazanımlar getirebilir.
KKTC de sektör durumu
Tarım sektörü kendi içerisinde bitkisel üretim, hayvansal üretim, ormancılık ve su ürünleri olmak üzere dört alt sektöre ayrılmaktadır.
3.298.908 dekar toplam alana sahip olan KKTC’nin, %56,7’si (1.870.689 dekar) tarıma elverişlidir ve bu potansiyel hububat, baklagiller, meyve ve sebze, endüstri bitkileri gibi çok çeşitli ürünlerin üretilmesine olanak sağlamaktadır. Tahıl üretiminin toplam tarım üretimindeki payı %70 iken, bu oran baklagiller için %15, sebze ve meyveler için ise %13’tür.
KKTC’de hayvan sayıları, sayı açısından doyum noktasına yaklaşmış olmakla beraber, hayvan başına elde edilen verim hedeflenen düzeye ulaşamamıştır. Bunun başlıca nedenleri olarak; pedigrili ve genetic özellikleri yüksek hayvan sürülerinin oluşturulmaması ile çevre faktörleri ve bakım-beslenme koşullarının yeterli düzeyde olmaması sayılabilir.
Tarımı gelişmiş ülkelerde, tarımsal üretimin büyük bir kısmı hayvancılıktan elde edilirken KKTC’de hayvancılık üretiminin toplam tarımsal üretim içindeki payı 35% ile 50% dolaylarında seyretmektedir.
KKTC süt ve süt ürünlerinin biyolojik kaynağından üretim aşamasına kadar olan süt zincirini Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren KKTC Süt Endüstrisi Kurumu (SÜTEK) elinde tutmaktadır. Yerli üreticinin korunmasını teminen ülkeye süt ithalatı yasaklanmıştır.
Laboratuvar donanımı dünya standartlarına taşınmış, sütün nakliyesi için özel yapım tankerler devreye konulmuştur. Soğuk zincir uygulamasına geçiş için çalışmalar başlatılmış olup halihazırda çalışmalar devam etmektedir.
Kıbrısa ait coğrafi işaretli bir ürün olan “hellim” bugün itibari ile üretimin en yoğun olduğu ürün olmakla birlikte, peynir çeşitleri de büyük ölçüde ihraç edilmektedir.
Özellikle Arap Kıtası ve Türkiye piyasalarına yönelik hellim ve peynir üretimi yapılan KKTC’de birçok uluslararası marka da “Fason Üretim “gerçekleştirmektedir.
Bugün Kıbrıslı Türk üreticiler de AB kalite programı kapsamında Menşe İsmi Korumalı Ürün (PDO) Sertifikası alarak hellim üretmeye başlamışlardır. Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, hellim üretimi ve ticaretinin AB standartlarında yapılabilmesi ve hellimin coğrafi işaret tescilinde belirlenen kurallara uygun üretimin yapılabilmesini sağlayacak eylem planını güncelleyerek süt ürünlerine yönelik atılması öngörülen adımların hayata geçirilmesini planlanmaktadır.
Bugün için hızla büyümekte olan ekonomik yatırımlar karşısında (başta eğitim ve turizm sektörleri olmak üzere) artış gösteren yerli ve çalışan nüfusun ihtiyaçlarına karşılık veremeyen tarım sektörü, dışa bağımlı bir pozisyondadır.
Yarı kurak iklim koşullarına sahip olan KKTC’de özellikle su kaynaklarının yetersizliği tarım sektörünün gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir.
Ancak Mart 2011’de başlayan “Büyük Su Projesisi”nin 2015 yılında tamamlanması ile KKTC’ye TC’den yılda 75 milyon m3 su taşımasının başlamasının sektörü olumlu etkilemesi beklenmektedir.
SAYDAM&CO olarak size nasıl yardımcı olabiliriz ?
Sadece KKTC değil, tarımın büyük bir ekonomik güç olduğu Türkiye ve Uganda’da birçok Tarım yatırım projesine geniş bir yelpazede danışmanlık hizmeti vermekte olan Saydam &Co, üretime dayalı tarım yatırımları ve sektörel analiz hizmetleri dışında; tarım sektörü hakkında düzenli bilgi akışı, muhasebe, vergi, denetim, bütçeleme, risk analiz ve diğer danışmanlık hizmeti sunarak sektörde daha sağlıklı adımlarla ilerlemeniz konusunda yardımcı olabilir ve sizin başarınıza katkıda bulunabilmek için yüksek kalitede hizmet sağlayabiliriz.